Dębica na chrześcijańskiej mapie Polski

Dębica na chrześcijańskiej mapie Polski to tytuł referatu, jaki wygłosił ks. dr Grzegorz Baran (pierwszy z lewej) podczas konferencji popularno-naukowej, jaka odbyła się w czwartek 13 października w Ratuszu. Nosiła nazwę Na fundamentach wiary - Kościół Katolicki na Ziemi Dębickiej na przestrzeni wieków i towarzyszyła wystawie, jaka tego samego dnia została otwarta w Muzeum Regionalnym.

- Paneliści nie są przypadkowi. Ideą było przekazanie dziejów chrześcijaństwa na ziemi dębickiej przez ludzi, którzy stąd pochodzą - wyjaśniał Jacek Dymitrowski, dyrektor muzeum.
Jak dodał, nikt tak nie zrozumie myśli mieszkańców ziemi dębickiej niż ci, którzy byli z nią związani od urodzenia.
Ks. Grzegorz Baran zdał maturę I LO im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie. Od 2003 studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, teologię biblijną na studiach doktoranckich i filologię klasyczną na magisterskich. Od 2008 r. doktor teologii biblijnej, od 2010 doktor filologii klasycznej. Od 2012 pracuje w Instytucie Kulturoznawstwa KUL.
Jak sam zastrzegł, dziejami chrześcijaństwa na ziemi dębickiej zajmuje się nie naukowo, ale jako pasjonat.
Jak powiedział 700-letnia historia Dębicy budowana była na wierze przodków. Dowodem najpierw drewniany kościół św. Małgorzaty, a potem kościół św. Jadwigi. Także moment graniczny w dziejach miasta, powstanie Nowej Dębicy (w obrębie dzisiejszego Rynku) związany jest z wybudowaniem kościoła św. Barbary (dziś już nie istnieje).
Jak przypomniał, już w 1318 r. erygowana została parafia pw. św. Małgorzaty w Dębicy, 25 lat po pierwszej historycznej wzmiance o osadzie. Musiał istnieć już wtedy drewniany kościół, który spłonął w 1564 r. Nowa świątynia, pw. św. Jadwigi, została konsekrowana dopiero sto lat później, w 1650 r. przez bpa Wojciecha Lipnickiego. Po odnowie na początku XVIII wieku, koniecznej po szwedzkich najazdach, kościół otrzymał barokowy wystrój.
- To Matka kościołów ziemi dębickiej - twierdzi ks. dr Baran.
Na potwierdzenie tych słów podaje przykłady parafii, które wyodrębniły się z Fary w Dębicy i kościołów, które w nich powstały. I kolejne daty:
1950 - powstaje wikariat w przyszłej parafii Matki Bożej Anielskiej;
1957 - powstaje rektorat w Pustyni, a w 1980 roku parafia w tej miejscowości;
1982 - powstaje parafia w Podgrodziu;
1983 - powstaje parafia MBA w Dębicy (później zbudowany zostaje kościół Ducha Św.);
1983 - powstaje parafia w Latoszynie;
1984 - powstaje parafia Miłosierdzia Bożego w Dębicy;
1985 - powstaje parafia Św. Krzyża i Matki Bożej Bolesnej w Dębicy.

Podczas konferencji wygłoszony został skrót tekstu, który w całości zamieszczony zostanie w Roczniku Dębickim. Jak poinformował Jacek Dymitrowski, jego wydawanie chce wznowić Muzeum Regionalne, a pierwszy ukaże się przed świętami Bożego Narodzenia. Oprócz referatu ks. dra Grzegorza Barana znajdą się tam inne teksty, przedstawione podczas konferencji w Ratuszu:
- ks. Sebastiana Musiała: Szkic do historii parafii Straszęcin;
- ks. Pawła Nowaka: Dzieje parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Zawadzie;
- s. dr Agnieszki Skrzypek: Dłużej niż Stomil. Służebniczki Dębickie.
O prezentacji trzech ostatnich napiszemy w kolejnych dniach na naszym portalu.

rys